(Cadn.com.vn) - Tây Nguyên là vùng kinh tế đặc thù với nhiều tiềm năng nhưng vẫn còn không ít khó khăn. Việc tiếp tục đưa ra một số cơ chế, chính sách hỗ trợ đặc thù đối với Tây Nguyên là rất quan trọng nhằm khuyến khích phát huy những lợi thế, hạn chế những khó khăn, thúc đẩy phát triển KT-XH.

Từ Dự thảo...

Những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật làm hành lang pháp lý cho việc thực hiện các hoạt động đầu tư, hỗ trợ NSNN, thuế, tín dụng, phát triển nông nghiệp, thủy điện, công nghiệp khai khoáng, công nghiệp chế biến... trong đó quy định trình tự thủ tục, ưu đãi cụ thể đối với từng lĩnh vực, địa bàn và phạm vi vùng Tây nguyên.

Tuy nhiên, để có cơ chế khuyến khích đặc thù, tạo động lực khai thác được những lợi thế, Bộ KH&ĐT đang tiến hành xây dựng Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về một số cơ chế, chính sách hỗ trợ đặc thù và ưu đãi phát triển KT-XH và đảm bảo ANQP vùng Tây Nguyên đến năm 2020.

Theo Dự thảo Quyết định, đối tượng áp dụng là các tổ chức, DN, cộng đồng, tổ hợp tác, hộ gia đình và cá nhân đầu tư SXKD trong các lĩnh vực; hộ nghèo và cận nghèo đang cư trú tại địa phương. Các lĩnh vực được khuyến khích bao gồm đầu tư xây dựng các công trình thủy điện nhỏ công suất dưới 30kW, đầu tư sản xuất, chế biến các sản phẩm áp dụng công nghệ mới phù hợp với địa phương... Việc phát triển các lĩnh vực trên cần phải tuân thủ quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.

Phát triển vùng cây nguyên liệu cao su cho Tây Nguyên rất được quan tâm.

... Đến những gợi mở

Để Quyết định phát huy hiệu quả thiết thực sau khi được ban hành, thông qua hội thảo “Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Quyết định” để chuẩn bị trình Thủ tướng vừa được Bộ KH&ĐT tổ chức. Đã có nhiều ý kiến đề xuất, nghiên cứu và bổ sung phát triển vùng cây nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến như giấy, cà-phê, cao su, hạt điều và mở rộng các vùng sản xuất công nghệ cao; cần mở rộng đối tượng được hưởng ưu đãi, quy định cụ thể các đối tượng hưởng hỗ trợ...

Theo đó, hầu hết các đại diện UBND và Sở KH&ĐT đều đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng ra các tỉnh giáp ranh với Tây Nguyên. Không nên khuyến khích, ưu đãi chính sách để xây dựng các công trình thủy điện nhỏ và cơ chế hỗ trợ Tây Nguyên phải có mặt bằng chung với cả nước.

Ông Võ Tấn Thái - Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Khánh Hòa, đề nghị cần mở rộng đối tượng hưởng ưu đãi ra các tỉnh giáp ranh với Tây Nguyên, ví dụ như: một số huyện miền núi của Khánh Hòa giáp ranh với vùng Tây Nguyên. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thế Phương, đây là chính sách ưu đãi và hỗ trợ phát triển KT-XH và đảm bảo ANQP vùng Tây Nguyên chứ không phải là chính sách hỗ trợ người nghèo vì Chính phủ đã có nhiều chính sách cụ thể trên cấp quốc gia như Chương trình 135, 30a...

Ông Hoàng Chính Nghĩa - Vụ Công nghiệp địa phương, Bộ Công Thương cũng đề xuất, Dự thảo nên bổ sung nội dung khuyến khích đầu tư vào sản xuất, chế biến sâu khoáng sản cũng như cây nguyên liệu cho ngành công nghiệp nhẹ, bởi đây là những lĩnh vực mà các tỉnh Tây Nguyên có nhiều tiềm năng. Cùng quan điểm, đại diện Bộ KH&CN cũng đề xuất, việc tăng cường ứng dụng KHCN vào sản xuất nông nghiệp sẽ cho những sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Vì thế, Dự thảo cần bổ sung nội dung khuyến khích các tổ chức, các nhà đầu tư, DN đầu tư những vùng sản xuất nông nghiệp có ứng dụng công nghệ cao.

Ngoài ra, cây dược liệu là một trong những thế mạnh của vùng đất Tây Nguyên nhưng chưa được đề cập khuyến khích việc đầu tư trong Dự thảo. Đánh giá hiệu quả kinh tế của cây dược liệu so với những loại cây khác, ông Nguyễn Đình Bắc - Phó Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Kon Tum nêu: 1ha cây dược liệu cho thu nhập tương đương khoảng 10ha cây cao su, vì vậy cần bổ sung cây dược liệu vào lĩnh vực khuyến khích đầu tư.

Đối với quy định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ đặc thù cho vùng Tây Nguyên, ông Cát Quang Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng NHNN cho rằng, hiện việc quy định thiếu rõ ràng, không cụ thể đang gây khó cho các NH. Ông Dương cho biết, với việc đề xuất đối tượng “tổ chức” và “cộng đồng” trong dự thảo Quy định là chưa cụ thể và không được nhắc đến trong các văn bản quy định đối tượng cho vay của các NH.

Thực tế, các NH cho vay đều yêu cầu điều kiện vay khác nhau dành cho các đối tượng vay cụ thể và NHNN cũng không thể chỉ đạo các NH phải cho vay nên việc quy định thiếu rõ ràng đang gây khó cho các NH. Ngược lại, cũng vì bất cập này mà các đối tượng cũng khó có thể tiếp cận nguồn vốn vay từ NH.

Bên cạnh những đề xuất trên, việc mở rộng nhiều lĩnh vực đầu tư khác cũng được hầu hết các ý kiến đồng thuận, Dự thảo đã cơ bản bao hàm được các nội dung khuyến khích đầu tư phát triển các lĩnh vực tại địa bàn Tây Nguyên nhằm tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế.

N.T